نوشته :محمدداود سیاووش
کارشنا سان محدوده سازمان ایکو را هفت ملیون کیلومتر وتعداد نفوس این محوط را چهار صد ملیون نفر میدانند که افغانستان نیز یکی از اعضای آن میباشد اما اینکه دراین سازمان معتبر همکاری منطقوی افغانستان چه نقشی دارد قابل بحث و تاًمل میباشد.
1 ازنظرواردات وصادرات :
افغانستان بزرگترین بازار اموال کشور های عضو سازمان ایکو میباشد که دولتمردان ما به کرات از ملیارد ها دالر واردات کشورهای عضو به افغانستان با افتخار یاد آوری می نمایند .افغانستان از سوزن تا نان خوردن مردم را ازاین کشورها وارد مینماید در حالیکه فورمول رشد کشور در صادرات مفنی واردات نهفته است کمتربه سبقت بخشیدن صادرات برواردات افغانستان توجه میشود
2 از نظر محاط به خشکه ومحدود به یک یا دوراه بودن:
افغانستان یک کشور محاط به خشکه میباشد و از یک یا دو راه در جنوب تمام اموال مورد ضرورت کشور وارد میشود. دیده شد که وخیم شدن وضعیت امنیتی راه تورخم چه تأثیر بزرگی بر صعود نرخ های مواد استهلاکی داشته و باعث چه مشکلات بزرگ اقتصادی در کشور گردید. کسی در ایکو این صدا را بلند نمی کند که راه آهن از بنادر تورخم، سپین بولدک، اسلام قلعه، آقینه حیرتان، تور غندی، شیر خان بندر، بدخشان و غیره چگونه وارد افغانستان شود و در داخل بخاطر کشیدن راه آهن از شمال به جنوب و از شرق به غرب چه تدابیری گرفته شود. افغانستان از زمان اسکندر مقدونی و حتی قبل از آن معبر عمده راه ابریشم بود که باید در همچو گرد همایی ها مفکوره احیای راه ابریشم به سیستم مدرن از طرق مختلف مورد ارزیابی قرار گیرد. در گذشته ها از بلخ به طرف چین دو راه امتداد یافته بود، یکی از راه بدخشان و دره واخان به طرف «یارکند» و دیگری از طریق فرغانه به طرف کاشغر. راهی که از جنوب هندوکش به هند میرفت از کوتل های معروف هندوکش چون خاواک، آق رباط به حوزه بامیان و کاپیسا می انجامید و بعد از طریق نجراب، تگاب، لغمان و کنر به چترال و یا از طریق دره خیبر، کوتل بولان و پیشاور به شبه قاره هند میرسید. با درک مشکلاتی که از نظر امنیتی در این راه ها وجود دارد کاش در همچو گرد همایی ها مفکوره تأمین امنیت و احیای راه های مواصلاتی منتهی به کشور های همسایه مورد بحث قرار میگرفت تا از یکطرف افغانستان از وضعیت دردناک کنونی که محصور به چند بندر معین است رهایی یابد و از سوی دیگر راه ترانزیتی به مراتب ارزان برای کشور های چین، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان، ایران،پاکستان وهند به خاطرانتقال اموال شان در منطقه ایجاد شود. در حال حاضر دراین سازمان منطقوی افغانستان سهم سمبولیک دارد وباید این نقش تاحد ایفای رول فعال وموثر اقتصادی ارتقا داده شود. برخی مسایلی که باید به خاطر ایفای نقش موثر افغانستان در ایکو مدنظر گرفته شودازنظر نگارنده قرار ذیل اند:
1 -خط آهن در داخل افغانستان از شمال به جنوب واز شرق به غرب امتداد یابد واین خط از بنادر مختلف به کشور های همسایه وصل گردد.
2-تولیدات داخلی به حدی از کمیت وکیفیت ارتقا داده شود که باصدور به خارج ودر رقابت با محصولات کشورهای همسایه بازار داشته باشد
3-افغانستان از حالت باردوش ایکو نجات یابد. کشور در عرصه های انرژی ، محصولات مواد غذایی، معد نیات وغیره خود کفا شود.
درغیرآن تا وقتی که دست ما به همسایه دراز است نشستن نمایندگان ما در پریزدیوم جلسات ایکو ومنشی جلسات بودن هیچ افتخاری برای مانخواهد آورد.
کارشنا سان محدوده سازمان ایکو را هفت ملیون کیلومتر وتعداد نفوس این محوط را چهار صد ملیون نفر میدانند که افغانستان نیز یکی از اعضای آن میباشد اما اینکه دراین سازمان معتبر همکاری منطقوی افغانستان چه نقشی دارد قابل بحث و تاًمل میباشد.
1 ازنظرواردات وصادرات :
افغانستان بزرگترین بازار اموال کشور های عضو سازمان ایکو میباشد که دولتمردان ما به کرات از ملیارد ها دالر واردات کشورهای عضو به افغانستان با افتخار یاد آوری می نمایند .افغانستان از سوزن تا نان خوردن مردم را ازاین کشورها وارد مینماید در حالیکه فورمول رشد کشور در صادرات مفنی واردات نهفته است کمتربه سبقت بخشیدن صادرات برواردات افغانستان توجه میشود
2 از نظر محاط به خشکه ومحدود به یک یا دوراه بودن:
افغانستان یک کشور محاط به خشکه میباشد و از یک یا دو راه در جنوب تمام اموال مورد ضرورت کشور وارد میشود. دیده شد که وخیم شدن وضعیت امنیتی راه تورخم چه تأثیر بزرگی بر صعود نرخ های مواد استهلاکی داشته و باعث چه مشکلات بزرگ اقتصادی در کشور گردید. کسی در ایکو این صدا را بلند نمی کند که راه آهن از بنادر تورخم، سپین بولدک، اسلام قلعه، آقینه حیرتان، تور غندی، شیر خان بندر، بدخشان و غیره چگونه وارد افغانستان شود و در داخل بخاطر کشیدن راه آهن از شمال به جنوب و از شرق به غرب چه تدابیری گرفته شود. افغانستان از زمان اسکندر مقدونی و حتی قبل از آن معبر عمده راه ابریشم بود که باید در همچو گرد همایی ها مفکوره احیای راه ابریشم به سیستم مدرن از طرق مختلف مورد ارزیابی قرار گیرد. در گذشته ها از بلخ به طرف چین دو راه امتداد یافته بود، یکی از راه بدخشان و دره واخان به طرف «یارکند» و دیگری از طریق فرغانه به طرف کاشغر. راهی که از جنوب هندوکش به هند میرفت از کوتل های معروف هندوکش چون خاواک، آق رباط به حوزه بامیان و کاپیسا می انجامید و بعد از طریق نجراب، تگاب، لغمان و کنر به چترال و یا از طریق دره خیبر، کوتل بولان و پیشاور به شبه قاره هند میرسید. با درک مشکلاتی که از نظر امنیتی در این راه ها وجود دارد کاش در همچو گرد همایی ها مفکوره تأمین امنیت و احیای راه های مواصلاتی منتهی به کشور های همسایه مورد بحث قرار میگرفت تا از یکطرف افغانستان از وضعیت دردناک کنونی که محصور به چند بندر معین است رهایی یابد و از سوی دیگر راه ترانزیتی به مراتب ارزان برای کشور های چین، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان، ایران،پاکستان وهند به خاطرانتقال اموال شان در منطقه ایجاد شود. در حال حاضر دراین سازمان منطقوی افغانستان سهم سمبولیک دارد وباید این نقش تاحد ایفای رول فعال وموثر اقتصادی ارتقا داده شود. برخی مسایلی که باید به خاطر ایفای نقش موثر افغانستان در ایکو مدنظر گرفته شودازنظر نگارنده قرار ذیل اند:
1 -خط آهن در داخل افغانستان از شمال به جنوب واز شرق به غرب امتداد یابد واین خط از بنادر مختلف به کشور های همسایه وصل گردد.
2-تولیدات داخلی به حدی از کمیت وکیفیت ارتقا داده شود که باصدور به خارج ودر رقابت با محصولات کشورهای همسایه بازار داشته باشد
3-افغانستان از حالت باردوش ایکو نجات یابد. کشور در عرصه های انرژی ، محصولات مواد غذایی، معد نیات وغیره خود کفا شود.
درغیرآن تا وقتی که دست ما به همسایه دراز است نشستن نمایندگان ما در پریزدیوم جلسات ایکو ومنشی جلسات بودن هیچ افتخاری برای مانخواهد آورد.
نظرات
ارسال یک نظر