نقش سمبولیک جامعه مدنی در رویداد ها

نوشته : محمدداود سیاووش
در حالیکه محافل بر سر اقتدار با پوتانسیل قوی که در دست دارند اوضاع سیاسی کشور را مطابق میل خود به هر طرف می کشانند در این حال تلاش مینمایند از جامعه مدنی افغانستان به شکل سمبولیک و صحه گذار اقدامات شان استفاده کنند.
جریانات سیاسی را اشخاص و احزاب افراطی و تفریطی شاید هر طرف بتوانند بکشانند ولی جامعه مدنی که اصولاً به خاطر قدرت سیاسی فعالیت نمی نماید و با شرایط بازار کاری ندارد نباید به حیث افزار دست محافل بر سر اقتدار، احزاب تندرو و بانکها و شرکتهای دارای اهداف مشخص تبدیل شود.
تجربه نشان داده که حوادث تند سیاسی اکثراً تأثیر معکوس داشته اند. حوادث 7 ثور که در آن سخنان رهبران تندتر و بروت های شان دبل تر ازاز لنین و ستالین مینمود کار را به جایی کشاند که جامعه افغانی بر علیه آنان قیام کرد و جهان با آنان به مخالفت بر خاست.
پس از سقوط حکومت نجیب جنگ ها، آوار گی ها و حوادث نا گوار باعث شد که مردم صف شان را از گردانندگان نظام که در پناه کاخ های بلند و موتر های لوکس و امکانات مادی و معنوی پنهان شده بودند جدا سازند. پس از تشکیل اداره طالبان با آنکه بر اندام فزیکی کشور ظاهراً این گروه مسلط شدند ولی حتی به اندازه صفر اعشاریه صفر صفر یک فیصد هم اذهان و افکار مردم را به خود جذب کرده نتوانستند و بر عکس اعمال آنان باعث تحریک مردم بر علیه برخی اقوام و قرائت های سختگیرانه شان از دین شد.
در شرایط کنونی که پای جامعه جهانی نیز به افغانستان کشیده شده باز هم برخی ها تلاش میکنند کشور را در معرض بازی های خطرناک قرار دهند غافل از اینکه مردم اکنون بیش از هر وقت دیگر پیامد حادثات را درک میکنند و افغانها مفاد خود را در هر نوع استحاله از روی جریان آب از نل دم دروازه شان یا جریان برق در لین برق خانه شان و یا رفتن اطفال شان به مکتب و یا از روی محاسبه ارزانی نرخ چای و بوره و تیل و نمک در دکان سر کوچه شان می سنجند نه از روی شعار ها. جامعه مدنی که پل ارتباط بین مردم و دولت میباشد نمیتواند در شرایط کنونی صحه گذار و آری گوی اقداماتی باشد که در پس پرده انجام میشود بلکه جامعه مدنی وظیفه دارد در فضای شفافیت از متن و محتوای هر اقدام آگاه بوده صدای مردم را به گوش دولت در آن رابطه برساند.
جامعه مدنی افغانستان در حال حاضر در خط دفاع از آزادی بیان، مردمسالاری، تساوی حقوق زن و مرد و بر علیه دهشت افگنی، تندروی، یکه تازی و خود محور بینی میباشد. بنابران اگر کسی بر علیه این ارزش ها از صف دولت یا جامعه مدنی قرار میگیرد در واقع آله دست استبداد و بنیادگرایی بوده از نام جامعه مدنی سوء استفاده میکند.
نشستن در یک پنل و صرف عصریه های مکلف و سر جنباندن با مخالفان آزادی بیان، جامعه مدنی و مردمسالاری به مفهوم جفا به جامعه مدنی و ارزش های مردمسالاری میباشد.
جامعه مدنی بستر مطمئن فعالیت های غیر تحمیلی انسانها بر اساس اهداف مشترک میباشد که با این حال نباید از آن به حیث ارگان صحه گذار استفاده نمود، دولت در حال حاضر از کلیه وسایل قوای ثلاثه به شمول پارلمان به حیث مرجع صحه گذار اقداماتش استفاده میکند و با این حال جامعه مدنی افغانستان باید هشیار باشد که مبادا در گردهمایی ها و اقداماتی که پیشروست تصامیمی را به اشتراک محافظه کاران پارلمان اتخاذ کنند که ارزش های مدنی به دست آمده چند سال اخیر را نابود سازند. در حال حاضر احکام قانون اساسی در بسیاری موارد رعایت نمیشود، پارلمان صحه گذار اقدامات دولت شده و اگر نهاد های مدنی نیز دست خود را با صحه گذاشتن بر اقدامات ضد دموکراسی بندند در فردا کشور را به دست خود به یک اداره استبدادی تحویل خواهند داد که با یک فرمان و چند فتوا دروازه دموکراسی و مردمسالاری برای همیش به روی مردم بسته خواهد شد بنابران به چند مسأله باید توجه شود:
1- اجندا و موادی که در گردهمایی مطرح میشود به اطلاع مردم رسانده شود.
2- این امکان میسر شود تا در صورتیکه نهاد های مدنی و مردم پیرامون مسایل قابل طرح در گردهمایی نظریاتی داشته باشند از طریق میدیا مطرح نمایند.
3- اگر گردهمایی در مخالفت با ارزش های مدنی باشد جامعه مدنی این حق را به خود محفوظ نگهدارد که در آن اشتراک نکند.
4- آنعده وکلای پارلمان که واقعاً به ارزش های مدنی پا بندی دارند هر گاه روال گردهمایی را مخالف ارزش های مدنی می بینند با عدم اشتراک شان میتوانند مخالفت خود را با آن ابراز کنند.

نظرات