حکومت دیوار دموکراسی را در پل باغ عمومی ویران کرد



عکس ها از بابک سیاووش
برای نسل کتاب خوان و اهل مطالعه دهه های سی و چهل خورشیدی شاید تکان دهنده تر از این خبر نباشد که بشنوند یا بخوانند، «کتابفروشی های روی بازار پل باغ عمومی» ویران شد।
این کتابفروشی های محقر که از دهه های سی و چهل خورشیدی، با داشتن بیش از نیم قرن سابقه کار محل رفت و آمد نسل کتاب خوان و اهل مطالعه بود، به دلیل موقعیت حساس آن در ایستگاه آن زمان موتر های پوهنتون و دستیابی کتاب های متنوع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، هنری، علمی، ادبی، تاریخی، دینی و غیره مورد توجه و علاقه روشنفکران افغانستان میباشد.
از همین به قول معروف «سر دیوار پل باغ عمومی» رؤسای جمهور، صدر اعظمان، وزراء، استادان، محصلان، رهبران سیاسی و مسوولان اول مملکت در دوره تحصیل یا فعالیت های مدنی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شان، کتاب می خریدند. روشنفکران از بالای این دیوار با آثار کافکا، بالزاک، همینگوی، جک لندن، گورکی، ویکتور هوگو، داستایوسکی، صادق هدایت، الفرد هیچکاک و دیگران آشنا شده ، وآثار راهیان شعر نو را از بالای این دیوار میخریدند.
در حالیکه فروشندگان این بازار اکثراً اهل مطالعه نیستند و نبودند، اما بطور کاملاً عجیب و باور نکردنی در بالای این دیوار کتابهایی پیدا میشد، که در سایر نقاط شهر وجود نداشت. در گذشته ها به این دیوار لقب دیوار دموکراسی را داده بودند که در آنجا هر نوع کتاب چپ، راست و کتب ممنوعه و خلاف پالیسی حکومت پیدا میشد.
چند سال قبل حکومت امر ویران نمودن این کتابفروشی ها را داد، اما به اثر داد و فریاد کتابفروشان و برخی رسانه ها حکومت از تصمیمش منصرف شد و اجازه داد کتابفروشان غرفه های کوچک دیواری در مقابل کتاره ها نصب کنند. اما اینک چنان آن غرفه ها را حکومت از جا کنده که گویی اصلاً کتابی در آنجا به فروش نمی رسید و کتابفروشیی وجود نداشته. برای مسوول فرهنگ یک کشور شاید دردناک تر از این در حافظه تاریخ خاطره یی ثبت نشود که بنویسند «کتابفروشی های پل باغ عمومی در دوره فلان وزیر ویران شد». این محل به دلیل مرکزیت آن در شهر و بخاطر اینکه اهل مطالعه در رفتن به آن عادت نیم قرنه دارند، اهمیت کسب نموده.
قابل یادآوریست این کتابفروشی ها در حالی ویران میشوند که هنوز در پایتخت افغانستان یک کتابخانه عامه بزرگ نظیر پایتخت های کشور های همسایه وجود ندارد. و جالب آنست که انجمن های کتابداران، نویسندگان، ژورنالیستان، وزارت اطلاعات و فرهنگ، نهاد های مدنی و رسانه های آزاد اصلاً به این مسأله تا کنون متوجه نشده اند.
در حالیکه بخاطر تدویر یک نمایشگاه فرمایشی که از تدویر آن هیچکس خبر نمیشود مبالغ گزاف از طریق نوشتن پروپوزل ها به مصرف میرسد، برخلاف از ویرانی یک نمایشگاه رایگان کتاب که نیم قرن سابقه دارد، هیچ مسوولی خم به ابرو نمی آرد. یکی از شهروندان که نخواست نامش ذکر شود گفت : بخاطر مقبولی پارکی که اصلاً وجود ندارد، غرفه های کتاب را ویران میکنند، ولی در چند قدمی این غرفه ها انبار زباله ها و کثافات را در روی سرک و دریای کابل مسوولان نمی بینند. عابر دیگری که از این محل عبور میکرد گفت : این کتابفروشی ها را به دلیلی ویران کردند که مردم به کتاب های ارزان و خلاف پالیسی حکومت دسترسی نداشته باشند، چون در این جا هم کتاب ارزان بود و هم کتب نایاب پیدا میشد، یک جلد کتاب اوانس اوانسیان را اینجا 350 افغانی میدادند در حالیکه در کتابفروشی چارراهی صدارت آن را 3800 افغانی نرخ گذاشته اند.
قشر اهل مطالعه شهر از این اقدام نا راحت اند، چون در شرایط کنونی افغانستان آنانی که کتاب میخوانند پول ندارند و بنابران در پی بازار ارزان میباشند، اما بر عکس کسانی که پول دارند به کتاب کمتر علاقه دارند ورنه دست آن مسوولی که این غرفه ها را از جا کند باید می لرزید چون این جا نه مواد مخدر، نه تریاک و چرس و بنگ، نه بمب و راکت بلکه کتاب یعنی چیزی به فروش میرسید که او را به آن مقام رسانده است.

نظرات