افغانســتان در منگنه بحران


اکتبر 20, 2015
شماره ( 249) چهارشنبه (29 ) میزان ( 1394) / ( 21) اکتوبر ( 2015 )
logo
نوشته: محمد داود سیاووش
در فرایند یک دیپلماسی از هم پاشیده کج دار و مریز غیر فعال بالاخره سکانداران، حکومت وحدت ملی را در ایستگاهی از چارراه تشنج قرار دادند که اکنون پرتاب یک سنگ از این سوی دریای آمو به آنسوی دریا و زدن یک پلخمان برفندی از واخان بسوی سنکیانگ و مناطق اویغور و فیر یک مرمی از اسلام قلعه به سوی ایران آتش در خرمن هستی افغانستان خواهد زد و مانند جرقه قتل ارشیدوک فرانتس فردیناند حتا آتش یک جنگ جهانی را از این منطقه بلند خواهد نمود.
سیاست های کودکانه و روزمرۀ چون تمایل سپردن کندز به طالبان که حتا دولتمردان به آن اذعان میدارند، توزیع نا عادلانه امتیازات پس از جنگ کندز و تغییرات و تبدلات با یاد فراموشی از رعایت توازن کدر های نظامی… در چندین بُعد کشور را دچار بی اعتمادی ذات البینی و فاصله میان مردم و حکومت نموده است.
یک نگاه گذرا به اوضاع منطقه و جهان نشان میدهد که افغانستان در مخمصه بزرگی از بحران قرار دارد.
وضعیت نظامی کشور و ستون پنجم
انتشار گزارش تحقیقی رادیو آزادی از قاچاق اسلحه نیروهای مسلح افغانستان به پاکستان که گویا شماری از مسوولان امنیتی و اردوی ملی تجهیزات زرهی این نیروها را از میدان جنگ گردآوری و به پاکستان قاچاق مینمایند و یا مستقیماً بدسترس طالبان قرار میدهند، مو بر اندام هر شهروند با احساس افغانستان راست میکند.
از این گزارش به وضاحت میتوان سر نخ موجودیت ستون پنجم در کشور و بی تفاوتی مسوولان در برابر آن را احساس نمود. صالح محمد صالح نماینده مردم در پارلمان (رادیو آزادی) هُشدار میدهد که اگر حکومت نتواند جلو قاچاق اسلحه و تجهیزات نظامی نیروهای امنیتی را بگیرد و مافیای اسلحه را افشأ و به محکمه نکشاند جهان از کمک این نیروهای دستبردار خواهد شد و آنگاه نظام افغانستان از دست خواهد رفت.
در بُعد دیگر در حالیکه کمیسیون حقوق بشر طالبان را در کندز مرتکب جنایات بشری وانمود کرده و از موارد کشتار هدفمند، شلیک بر غیر نظامیان، آواره ساختن مردم، تجاوز جنسی و تخریب و تاراج به مثابه موارد جنایت طالبان نام میبرد، حکومت وحدت ملی با تشکیل کمیسیون دو سر مرکب از افراد با دیدگاه متضاد که تا کنون نتایج کارشان معلوم نیست حتا سناتوران شورای ملی را نگران ساخته و از جانب دیگر با ستیژ دادن به مدافع طالبان پس از سقوط طالبان در برنامه جرگه بی بی سی سوالات زیادی در جهت پیشداوری و زمینه سازی برای اطفاء این جنایت به چشم میخورد.
با توجه به آنکه در کدر رهبری دولت تمایلاتی برای سپردن کندز به طالبان مخفی نمیشود این سوال بی جواب میماند که در حمله بر غزنی به رهبری ملا اختر و فرار دادن زندانیان غزنی و کندز و سر و صدای امکان حمله بر زندان پلچرخی چه برنامه های مخفی وجود دارد؟
استعفای قوماندان امنیه بدخشان بقول وی به دلیل مداخله وکلای مجلس در کار موصوف و باز گذاشتن راههای توپخانه و شاه سلیم به روی شورشیان از سوالات دیگریست که مردم را عمیقاً نگران ساخته که چرا دولت این راههای را مسدود نمیسازد و هسته مرکزی بدخشان را در اداره واحد نمی آورد؟
آمادگی های روسیه و کشورهای آسیای میانه در نوار مرز افغانستان
پوتین رییس جمهور روسیه در جریان نشست رهبران کشور های آسیای میانه با ابراز نگرانی از ادامه خشونت ها از افغانستان به جمهوری های سابق شوروی در آسیای میانه گفت: برای مبارزه با شکل گیری و گسترش طالبان به آسیای میانه باید ارتش مشترکی به سبک ناتو از میان کشور های آسیای میانه ایجاد گردد که این قوا در واقع یک منبع آماده در برابر دهشت افگنان در شمال افغانستان بوده با تقاضای کمک های نظامی افغانستان از روسیه شاید در آینده عملی کند.
در همین جال معاون وزیر دفاع روسیه گفت: داعش از قلمرو افغانستان برای گسترش نفوذش بسوی جمهوری های آسیای مرکزی استفاده خواهد کرد و این گروه از افغانستان به ایالت سنکیانگ و منطقه خود مختار اویغور چین خواهد رفت.
نور سلطان نظر بایف رییس جمهور قزاقستان از وضعیت تاجکستان ابراز نگرانی نمود چون اتحاد جهاد اسلامی که یک گروه متشکل از ازبک های طرفدار طالبان میباشد و در افغانستان مستقر است اخیراً مدعی شده که بسیاری از مناطق مرزی افغانستان با تاجکستان را تحت کنترل خود دارد.
تحلیلگران پنج دلیل عمده برای ابراز نگرانی از وضعیت تاجکستان می بینند:
1- قیام طالبان
2- افزایش تندروی اسلامی
3- نا امنی های روز افزون
4- داعش
5- تنش های داخلی تاجکستان
در نوار مرز با چین
با آنکه تفاهمنامه امنیتی فی مابین وزارتهای دفاع افغانستان و چین به امضأ رسیده از نظر کارشناسان هرگاه دولت افغانستان اقدامات مؤثر دیپلماتیک را در قبال تاجکستان و چین نتواند در عمل پیاده کند نفوذ اقتصادی پاکستان بر افغانستان بیشتر میشود و زمینه های امتیاز طلبی ها و باج گیری های سیاسی اسلام آباد بر افغانستان نیز هموارتر خواهد شد.
از نظر کارشناسان پاکستانی ها با حمایت از تاجکستان نه تنها در تلاش اند که چین از سرمایه گذاری بالای احیای دوباره راه ابریشم میان افغانستان و چین صرفنظر کند، بلکه خود نیز در احداث کوریدور اقتصادی کاشغر تا بندر گوادر وارد اقدام شده اند؛ چنانکه مؤافقتنامه ماه اگست 2013 چین با پاکستان دال بر همین نکته است که احداث راه ابریشم از مسیر قزاقستان-روسیه الی شهر پترزبورگ و بعد به اروپا را برجسته میسازد.
دریافت های جالب اسوشیتد پرس
به نوشته رسانه ها خبرگزاری اسوشیتد پرس دریافته که شفاخانه بدون مرز در کندز مرکز فرماندهی و سوق و اداره طالبان بوده و بر اساس دریافت های این خبرگزاری یک طالب پاکستانی جنگ را از این شفاخانه رهبری میکرده و همچنان زخمی های طالبان در این بیمارستان تداوی میشد، که هرگاه این ادعاها مستند شوند هدف مأموریت شفاخانه بدون مرز در افغانستان قویاً زیر سوال رفته این سوال مطرح میشود که چگونه از پوشش یک بیمارستان در رهبری عملیات جنگ توسط پاکستان استفاده شده است؟
موقف جدید امریکا
همزمان با انکشافات و بحران های کندز و غزنی رییس جمهور امریکا مأموریت این کشور را در افغانستان تا اخیر سال 2017 و پایان دوره کار ریاست جمهوری اش تمدید کرد. اوباما گفت که 9800 نظامی امریکا تا اخیر سال 2016 و پس از آن 5500 سرباز این کشور تا اخیر سال 2017 در افغانستان خواهد ماند، اما موصوف علاوه نمود که مأموریت نیروهای امریکایی در افغانستان تغییر نخواهد کرد و آنها به آموزش و حمایت از نیروهای امنیتی افغان ادامه خواهند داد. اوباما تأکید کرد که به حیث سرقوماندان قوای مسلح من نمیگذارم که افغانستان بار دیگر به حیث پایگاه تروریستان برای حمله بر کشور ما استفاده شود، اما لیندسی گراهام نامزد حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاست جمهوری امریکا حضور 5500 سرباز امریکایی را در افغانستان بسنده نمیداند، این سناتور جمهوریخواه با انتقاد از اوباما میگوید که کاخ سفید از میان ده هزار سرباز امریکایی نباید هیچ سربازی را از افغانستان بیرون کند زیرا تندروان در افغانستان در حال جسور شدن استند. این انتقاد از اوباما در حالی صورت میگیرد که موصوف میگوید پلانی که در نظر بود تا نیروهای (امریکا) در حد سفارت ایالات متحده محدود باشند تغییر کرده و تا زمانیکه او رییس جمهور است نیروهای آن کشور در کابل، بگرام، جلال آباد و کندهار حضور خواهند داشت.
در همین حال کارتر وزیر دفاع امریکا میگوید روایتی که ما از افغانستان بیرون میشویم به مفهوم شکست خودی است و این کار را نخواهیم کرد. قصر سفید میگوید حفظ قابلیت های ضد هراس افگنی در افغانستان هم بدلیل تأثیر آن در حکومت مرکزی در افغانستان و هم منافع ایالات متحده تأثیر دارد و اوباما تأکید میدارد که هر زمان که نیاز به نیروی بیشتر یا بهبود جدول زمانی حضور این نیروها در افغانستان باشد این تغییرات اعمال خواهد شد.
سقوط کندز سیلی محکمی بر الاشه ایالات متحده بود که با حمله قوای هوایی و زمینی امریکا از چنگ دهشت افگنان رها گردید. سقوط و آزاد سازی کندز نشان داد که اولاً بدون حمایت امریکا قوای مسلح افغانستان توانایی دفاع مستقل را ندارد و در ثانی در لحظات سرنوشت ساز امریکا میتواند به یک چشم به هم زدن معادلات صحنه جنگ را با حمایت زمینی و هوایی تغییر دهد.
نتیجه
با توجه به وضعیت شکنند و بحرانی افغانستان کارشناسان ملی و بین المللی به این باور اند با در نظر داشت آرایش خطرناک نیروها در شمال، جنوب، شرق و غرب کشور حالا موقع آن رسیده تا غرب بیدار شود و به این مسأله توجه کند.
آلمان وقتی چشمش را باز کرد که کندز یعنی شهری که آلمان تا پایان سال گذشته کنترل آن را بدست داشت بدست شورشیان افتاد، اروپا هنگامی متوجه عمق بحران شد که موج بزرگی از آواره گان از افغانستان بسوی آن قاره سرازیر شدند و امریکا هنگامی بیدار شد که گروه داعش در افغانستان سر بلند نمود.
از نظر کارشناسان سرنوشت کنونی عراق و کنترل چند روزه طالبان بر کندز با ظهور داعش در افغانستان از عواملی میباشند که موجب تغییر ستراتیژی اوباما در مورد خروج نیروهای امریکا از افغانستان شدند. از نظر این کارشناسان با توجه به اینکه امریکا در حال حاضر حضور نظامی خود را در افغانستان یک ضرورت ستراتیژیک میداند و روسیه در سرکوب دهشت افگنان منافع ملی خود را می بیند دولت افغانستان باید با یک سیاست فعال طوری در صحنه بین المللی عرض اندام کند که از کلیه امکانات و ریزرف ها و علاقمندی ها اساس یک سیاست مبتنی بر مصالح ملی را در چوکات این تمایلات پی ریزی نماید.Ÿ

نظرات